Υποδοκιμασίες ΔΑΔΑ
Δοκιμασία Αξιολόγησης Δεξιοτήτων Ανάγνωσης εστιάζει στη σφαιρική αξιολόγηση της αναγνωστικής επίδοσης, αξιοποιώντας τις τρεις βασικές δεξιότητες: την αποκωδικοποίηση, την ευχέρεια και την κατανόηση.
Αποτελείται συνολικά από έξι (6) υποδοκιμασίες:
Στην Υποδοκιμασία 1 (ΥΔ1) αξιολογείται η ικανότητα αποκωδικοποίησης με τη χρήση αποκλειστικά γραφοφωνημικών αντιστοιχιών, μέσα από την ανάγνωση ψευδολέξεων. Εδώ, ο μαθητής και η μαθήτρια δεν μπορούν να αξιοποιήσουν το νοητικό τους λεξικό ή μορφολογικές προσδοκίες. Ο μόνος δρόμος για την ορθή απόκριση είναι η χρήση των γραφοφωνημικών αντιστοιχιών και η προσοχή στον τονισμό. Η υποδοκιμασία περιλαμβάνει συνολικά 40 ψευδολέξεις, σε διάταξη αυξανόμενης δυσκολίας, που προκύπτει συνδυαστικά από το μήκος της ψευδολέξης και τη δυσκολία των γραφοφωνημικών αντιστοιχιών που περιέχει η κάθε λέξη.
Στην Υποδοκιμασία 2 (ΥΔ2) περιλαμβάνονται 57 πραγματικές λέξεις, πάλι σε διάταξη αυξανόμενης δυσκολίας. Εδώ, ο μαθητής μπορεί να αξιοποιήσει τις γραφοφωνημικές αντιστοιχίες αλλά και το νοητικό του λεξικό ή τις μορφολογικές του αναπαραστάσεις για να διαβάσειτις λέξεις. Αρχικά, οι λέξεις είναι απλές και ως προς τη φωνολογική τους σύνθεση και ως προς το νόημα, ενώ δυσκολεύουν σταδιακά και ως προς τους δύο παράγοντες. Περιλαμβάνονται διαφορετικά μέρη του λόγου (π.χ. ουσιαστικά, ρήματα, επίθετα) και τύποι της ελληνικής κλιτικής μορφολογίας, ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί η γνώση των μορφημάτων της ελληνικής γλώσσας.
Στην Υποδοκιμασία 3 (ΥΔ3) αξιολογείται η ικανότητα διάκρισης μεταξύ λέξεων και ψευδολέξεων, γι’ αυτό και δε ζητείται από τον μαθητή η φωναχτή ανάγνωση, παρά μόνο η αναγνώριση της πραγματικής λέξης. Παρουσιάζονται συνολικά 33 στοιχεία, από τα οποία 18 είναι πραγματικές λέξεις και 15 ψευδολέξεις. Τα στοιχεία παρουσιάζονται σε 8 σειρές και ο μαθητής πρέπει να δείξει ή να αναφέρει, προφορικά, ποιο στοιχείο σε κάθε σειρά είναι πραγματική λέξη. Η συγκεκριμένη υποδοκιμασία εστιάζει στην ορθή αναγνώριση των λέξεων, χωρίς την υποχρέωση της πλήρους αποκωδικοποίησης μέσα από γραφοφωνημική αντιστοίχιση.
Στην Υποδοκιμασία 4 (ΥΔ4) αξιολογείται η δεξιότητα του μαθητή να αναγνωρίζει μία λέξη μεταξύ άλλων με μεγάλη ορθογραφική και φωνολογική ομοιότητα, με βάση το νοητικό του λεξικό. Ο μαθητής βλέπει μία εικόνα δίπλα σε τρεις λέξεις και πρέπει να επιλέξει ποια λέξη ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο της εικόνας. Οι τρεις λέξεις, από τις οποίες πρέπει να επιλέξει μία, μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Για παράδειγμα, εκδρομή, επιδρομή, διαδρομή. Με αυτή την υποδοκιμασία δίνεται έμφαση στην ποιότητα των ορθογραφικών αναπαραστάσεων του μαθητή και στην πρόσβασή του σε αυτές. Παρουσιάζονται συνολικά 78 λέξεις.
Η Υποδοκιμασία 5 (ΥΔ5) αφορά στην αξιολόγηση της αναγνωστικής ευχέρειας, μέσα από την ανάγνωση ενός κειμένου 247 λέξεων. Το κείμενο είναι πληροφοριακό αλλά αναφέρεται σε γνωστή θεματική από την ελληνική μυθολογία, ώστε να δημιουργείται ένα αρχικό ενδιαφέρον και οικειότητα. Ο μαθητής καλείται να διαβάσει, όσο καλύτερα και πιο γρήγορα μπορεί, για ένα μόνο λεπτό. Η ευχέρειά του μετράται με το σύνολο των λέξεων που διάβασε σωστά. Και σε αυτή τη δοκιμασία δίνεται η δυνατότητα καταγραφής των συγκεκριμένων λαθών που κάνει κάθε παιδί, με στόχο τη μελλοντική ποιοτική ανάλυση των λαθών.
Η Υποδοκιμασία 6 (ΥΔ6) αφορά στην αξιολόγηση της κατανόησης γραπτού κειμένου. Περιλαμβάνει 6 συνολικά κείμενα, 3 κείμενα αφήγησης και 3 κείμενα πληροφοριών, που παρουσιάζονται σε σειρά αύξουσας δυσκολίας. Κάθε κείμενο ακολουθείται από 7 ερωτήσεις κατανόησης, πολλαπλής επιλογής. Οι ερωτήσεις αξιολογούν τόσο την ικανότητα των μαθητών να κατανοούν πληροφορίες που δίνονται με σαφήνεια στο κείμενο, όσο και την ικανότητά τους να εξάγουν συμπεράσματα με συνδυασμό πληροφοριών από το κείμενο ή/και από την προηγούμενη εμπειρία τους